Nhớ về Ðức Hồng y P.X. Nguyễn Văn Thuận 

" Thật tốt khi hôm nay chúng ta cùng nhau suy gẫm khởi đi từ hình ảnh ngọn lửa, với hai hình thức của nó. Và trong ánh sáng này, cầu nguyện cho các Hồng y, các tân Hồng y, một cách cụ thể cho anh em, những người trong chính buổi cử hành này nhận lấy tước vị và trách nhiệm.

Với những lời trong Tin Mừng thánh Luca, Chúa mời gọi chúng ta một lần nữa hãy lùi lại phía sau Người, để theo Người trên con đường sứ mạng. Một sứ mạng truyền lửa - như sứ mạng của Êli - về cả những gì ông làm và cách ông thực hiện. Và đối với chúng ta, những người trong Giáo hội đã được chọn từ giữa đoàn dân để làm một sứ vụ phục vụ đặc biệt, Chúa Giêsu trao cho chúng ta ngọn đuốc cháy sáng và nói: Hãy nhận lấy, “như Cha đã sai Thầy, thì Thầy cũng sai anh em” (Ga 20,21). Như vậy, Chúa muốn thông ban cho chúng ta lòng can đảm tông đồ của Người, lòng nhiệt thành của Người vì ơn cứu độ của mọi người, không loại trừ ai. Người muốn thông ban sự cao cả của Người cho chúng ta, là tình yêu không giới hạn, không dè chừng, không điều kiện, bởi vì nơi con tim rực cháy của Người có lòng thương xót của Chúa Cha. Và bên trong ngọn lửa này cũng có sự giằng co mầu nhiệm, chính nơi sứ mạng của Chúa Kitô, giữa sự trung tín với dân Người, với đất hứa, với những kẻ Chúa Cha đã ban cho Người, với việc đồng thời, mở ra với mọi dân tộc, đến mọi chân trời của thế giới, đến những vùng ngoại vi vẫn chưa được biết đến.

Ngọn lửa mạnh mẽ này là điều đã thúc đẩy tông đồ Phaolô trong việc phục vụ Tin Mừng không mệt mỏi, trong “cuộc đua” truyền giáo luôn được hướng dẫn và thúc đẩy của Thánh Thần và Lời. Đó cũng là ngọn lửa của rất nhiều nhà truyền giáo đã kinh nghiệm được niềm vui ngọt ngào lẫn nỗi khó nhọc khi loan báo Tin Mừng, và chính cuộc đời của họ đã trở thành Tin Mừng, bởi vì trên hết họ là những chứng nhân. Đây là ngọn lửa mà Chúa Giêsu đã đến “ném vào mặt đất”, và Chúa Thánh Thần cũng đốt lên nơi những trái tim, bàn tay và đôi chân của những ai bước theo Người.

Kế đến, còn có một ngọn lửa khác, là than hồng. Chúa cũng muốn thông ban điều này cho chúng ta, bởi vì giống như Người, với sự hiền lành, trung tín, gần gũi và dịu dàng, chúng ta có thể làm cho nhiều người cảm được sự hiện diện của Chúa Giêsu đang sống giữa chúng ta, một sự hiện diện hiển nhiên, và cả cách mầu nhiệm, đến nỗi không cần phải hỏi: “Ông là ai?”, bởi vì chính trái tim đã nói lên rằng đó chính là Người, là Chúa.

Chẳng hạn, ngọn lửa than hồng khiến chúng ta liên tưởng đến thánh Charles de Foucauld, về việc ngài ở lại lâu trong một môi trường không phải Kitô giáo, trong cô tịch của sa mạc, chỉ chú tâm vào sự hiện diện: sự hiện diện của Chúa Giêsu hằng sống, trong Lời và Thánh Thể, và sự hiện diện bác ái, thân thiện và huynh đệ. Than hồng cũng khiến chúng ta nghĩ đến những anh chị em tu hội đời, trong thế giới, nuôi dưỡng ngọn lửa nhỏ và bền bỉ tại nơi làm việc, trong các mối tương quan liên vị, trong các cuộc gặp gỡ huynh đoàn nhỏ; hoặc với tư cách là các linh mục, trong một sứ vụ bền bỉ và quảng đại, không ồn ào, giữa những người trong giáo xứ. Và còn nữa, chẳng phải lửa than hồng đang hằng ngày đốt nóng cuộc sống của rất nhiều đôi vợ chồng Kitô giáo sao? Được sống động bằng những lời cầu nguyện đơn giản, tự phát, với những cử chỉ và cái nhìn dịu dàng, và bằng tình yêu kiên nhẫn đồng hành với con cái trên hành trình trưởng thành. Và chúng ta đừng quên ngọn lửa than hồng được những người già gìn giữ: lò sưởi của trí nhớ, cả trong gia đình lẫn nơi xã hội và dân sự. Ngọn lửa than hồng này của người già thật rất quan trọng! Quanh ngọn lửa này, cả gia đình xum vầy; nó cho phép chúng ta đọc hiện tại dưới ánh sáng của những kinh nghiệm quá khứ và đưa ra những chọn lựa khôn ngoan.

Anh em Hồng y thân mến, trong ánh sáng và sức mạnh của ngọn lửa này, đoàn dân thánh thiện và trung tín tiến bước, nơi chúng ta đã được tách ra và được sai đến để làm thừa tác viên của Chúa Kitô. Ngọn lửa kép này của Chúa Giêsu nói gì cách riêng với anh em và tôi? Đối với tôi, điều đó nhắc nhở chúng ta về một con người với lòng nhiệt thành tông đồ, được nung nấu bởi ngọn lửa Thánh Thần để can đảm đón nhận cả những việc lớn lẫn việc nhỏ, để “không bị giới hạn bởi cái lớn nhất, nhưng được chứa đựng trong cái nhỏ nhất, đó là thực tại thần linh”.

Một vị Hồng y yêu mến Giáo hội phải luôn có cùng ngọn lửa thiêng liêng này, cả khi giải quyết những vấn đề lớn lẫn khi bận tâm đến những vấn đề nhỏ; cả khi gặp gỡ những người lớn lẫn kẻ bé của thế giới này, là những người vĩ đại trước mặt Thiên Chúa. Ví dụ, tôi nghĩ đến Đức Hồng y Casaroli, người nổi tiếng với cái nhìn rộng mở, trong việc đối thoại khôn ngoan và kiên nhẫn, để giúp hỗ trợ những chân trời mới của châu Âu sau chiến tranh lạnh - và Chúa không muốn người thiển cận đóng lại những chân trời mà Người đã mở ra! Nhưng với cái nhìn của Chúa, cũng có giá trị như nhau khi ngài thường xuyên đến thăm những người trẻ bị giam giữ tại một nhà tù dành cho trẻ vị thành niên ở Roma, nơi ngài được gọi là “Don Agostino”. Và có bao nhiêu ví dụ loại này có thể được đưa ra! Tôi nhớ đến Đức Hồng y Nguyễn Văn Thuận, người được kêu gọi chăn dắt Dân Chúa trong một bối cảnh đặc biệt khác của thế kỷ XX, và đồng thời, được thúc đẩy bởi tình yêu của Chúa Kitô.

Chúng ta hãy trở lại nhìn về Chúa Giêsu, chỉ có Người mới biết được bí mật của sự cao cả khiêm tốn này, về quyền năng nhu mì này, về sự phổ quát để tâm đến chi tiết này. Bí mật ngọn lửa của Thiên Chúa: ngọn lửa ấy từ trời cao chiếu sáng từ chân trời này đến chân trời kia, và cũng chầm chậm nấu chín thức ăn của những gia đình nghèo, người di cư hoặc người vô gia cư. Chúa Giêsu hôm nay cũng muốn ném ngọn lửa này xuống mặt đất. Người muốn thắp trở lại ngọn lửa ấy bên bờ những câu chuyện hàng ngày của chúng ta. Người gọi chúng ta bằng tên, Người nhìn vào mắt chúng ta và hỏi: Con, tân Hồng y, và tất cả anh em Hồng y, ta có thể trông đợi ở con không?”

(Trích bài giảng của ĐTC Phanxicô trong Công nghị Hồng y ngày 27.8.2022)